Wat is aardwarmte?

Aardwarmte wordt ook wel geothermie genoemd: het is duurzame warmte dat komt uit diepe bodemlagen. Diep in de ondergrond, in poreuze zand- en steenlagen, is op verschillende plekken in Nederland warm (zout) water te vinden. Hoe dieper in de aarde, hoe warmer dit water wordt. Dit water kan worden opgepompt en worden gebruikt voor het verwarmen van woningen, bedrijven en industrie in de buurt van de aardwarmtebron.

Hoe werkt aardwarmte?

Met iedere kilometer dat je dieper de aarde in gaat, stijgt de temperatuur met ongeveer 30˚C. De warmte in de ondergrond kan gebruikt worden voor het verwarmen van gebouwen. Om de warmte uit de grond te halen, zijn er minstens twee diepe putten nodig.  Via twee putten, die 2 tot 3 kilometer diep zijn, wordt heet water van zo’n 75 graden Celsius naar boven gepompt.

Één van deze putten pompt het warme water omhoog via buizen. Als het water uit de grond is opgepompt, komt het aan in de aardwarmtecentrale. Daar dragen warmtewisselaars de warmte van het zoute bodemwater over op leidingwater. Dit zorgt voor zoet warm water en dit stroomt door een buizensysteem naar gebouwen in de buurt. Daar kan het bijvoorbeeld gebruikt worden als verwarming.

Het zoute bodemwater koelt af tijdens dit proces en wordt via de andere put weer teruggebracht in de aardlaag waar het vandaan kwam.  

Wil je precies weten welke stappen worden doorlopen bij het opzetten van een aardwarmte-installatie? Lees dan hier meer.

Voor wie is de aardwarmte?

Aardwarmte kan op verschillende plekken worden gebruikt. Wel moet er aan een paar voorwaarden worden voldaan. Zo moeten gebouwen bijvoorbeeld aangesloten zijn op het juiste soort warmtenet en de gebouwen moeten voorzien zijn van de juiste apparaten. Vaak is dit bij nieuwbouw eerder het geval dan bij oude(re) gebouwen. Ook is het gebruik van aardwarmte altijd lokaal. Het is bijvoorbeeld niet zo dat Rotterdam kan profiteren van de aardwarmte uit Delft. Geothermie Delft zal in eerste instantie warmte gaan leveren aan gebouwen op de campus van TU Delft. De planning is om later ook warmte te leveren aan de wijken Voorhof en Buitenhof.

Waarom aardwarmte?

De belangrijkste reden voor het gebruik van aardwarmte is klimaatverandering. In 2030 willen we in Nederland onze CO2-uitstoot met de helft hebben verminderd ten opzichte van 1990. Dit betekent dat in 2030 in totaal 1,5 miljoen bestaande woningen met duurzame energie moeten worden verwarmd. Aardwarmte biedt die duurzame, hernieuwbare warmte. Hernieuwbare energie is energie afkomstig van natuurlijke bronnen die niet uitgeput worden. Denk daarbij aan windenergie, zonne-energie en dus ook aardwarmte. Daarnaast komt bij aardwarmte nauwelijks CO2 vrij en daarom draagt deze bron bij aan de duurzame energietransitie. 

Duurzaamheid & milieu

Aardwarmte is om verschillende redenen een duurzaam alternatief voor het opwekken van energie en warmte.

Aardwarmte:

  • Is circulair: bij aardwarmtewinning wordt water opgepompt en teruggevoerd: er wordt niks permanent uit de aardbodem weggehaald
  • Is hernieuwbaar: het water gaat terug de grond in en komt daar vanzelf weer op temperatuur. Zo kan hetzelfde water steeds opnieuw worden gebruikt.
  • Stoot heel weinig CO2 uit: aardwarmte is een duurzame vorm van energie omdat bij de winning, transport en het gebruik nauwelijks CO2 of fijnstof vrijkomt.
  • Wordt lokaal opgewekt: de warmtebron en de gebruikers van de warmte zitten dicht bij elkaar in dezelfde wijk of gemeente.
  • Is voor een groot gebied: een aardwarmte-installatie kan tot wel 30.000 lokale woningen van warmte voorzien.

Milieu

Elke mijnbouwactiviteit heeft impact op het milieu en de omgeving. Aardwarmte heeft over het algemeen weinig negatieve impact op de omgeving. Dingen die van invloed kunnen zijn op de omgeving worden goed in de gaten gehouden en er worden voorzorgsmaatregelen getrokken.

  • Bodemverzakking: de kans op verzakking van de bodem is erg laag bij aardwarmtewinning. Bij aardwarmtewinning wordt water opgepompt en weer teruggevoerd naar dezelfde ondergrondse aardlaag iets verderop. Er gaat dus bijna niets uit de ondergrond.
  • Trillingen: volgens wetenschappelijk onderzoek zijn de trillingen door aardwarmtewinning zo klein dat ze geen effect hebben op de omgeving.
  • Aardbevingen: het gevaar voor aardbevingen als gevolg van aardwarmtewinning is heel erg klein. Natuurlijk wordt er ook alles aan gedaan om bevingen te voorkomen. Zo mag er op bepaalde plekken in het land niet geboord worden voor aardwarmte. In Delft mag dit wel omdat onderzoek het risico laag heeft beoordeeld.
  • Afkoeling van de ondergrond: na verloop van jaren kan de temperatuur in het ondergrondse reservoir enkele graden afkoelen, maar voor zo ver wetenschappelijk onderzoek nu laat zien heeft dit geen gevolgen voor het ondergrondse milieu.
  • Lekkages: om lekkages van de putten te voorkomen is het van belang dat de putten zo robuust (sterk en veilig) mogelijk zijn. Het ontwerp van de putten is de laatste jaren sterk verbeterd, omdat de sector continu werkt aan verbetering van het putontwerp. De nieuwe putten hebben onder andere dubbelwandige buizen met eventueel epoxy-beschermlaag en een geavanceerd monitoringsysteem.
  • Radioactief zand: met het water wordt ook enig zand mee naar boven gevoerd. Dit zand is van nature zeer licht radioactief. Het zand wordt gefilterd en door een gespecialiseerd bedrijf verwerkt. Zo komt dit zand nergens waar het niet mag komen.
  • Gassen: met het water uit de ondergrond kan ook een kleine hoeveelheid natuurlijke gassen mee naar boven komen. Op locaties waar dit het geval is, wordt het gas afgevangen, gebruikt om warmte mee op te wekken of als het echt niet anders kan wordt het afgefakkeld (verbrand).

Voor- en nadelen geothermie

Wil je meer weten over alle voor- en nadelen omtrent aardwarmte? Klik dan hier voor een compleet overzicht.

Veiligheid

Geothermie Delft let erg goed op de veiligheid op de locatie, van de medewerkers en voor de omgeving. Wij moeten ons houden aan strenge wetten en regels die zijn opgezet door de overheid.  Ook zijn er speciale plannen en regels waar wij ons aan moeten houden wanneer er iets gebeurt dat niet de bedoeling is. Staatstoezicht op de Mijnen (SODM) is de overheidsinstantie die hier toezicht op houdt.

Bij alle soorten mijnbouw, en dus ook geothermie, is er een kans op seismiciteit. Seismiciteit zijn trillingen of schokkende bewegingen wanneer er beweging komt in de aardkorst. Onderzoek toont aan dat de kans hierop bij aardwarmte erg klein is. Dit onderzoek keek naar de aanwezige breuken in de aarde, het aardwarmte systeem dat gebruikt gaat worden en de al bestaande kans op aardbevingen. Hier lees je meer over seismiciteit en aardwarmte.

2024 © Knijnenburg Producties